Bir Dizüstü Bilgisayarın Ana Parçalarını Tanımlamaya Yönelik Temel Rehber

Nasıl görünür ve ne işe yarar?

Sabit disk sürücüsü (HDD) veya katı hal sürücü (SSD), dizüstü bilgisayarınızın yazılımı ve verileri tutan parçasıdır.

Bir dizüstü bilgisayardaki sabit sürücü 2,5 inç genişliğindedir, sabit sürücünün üst kısmı gümüş renklidir ve tabanında bir devre kartı bulunur.

Bir dizüstü bilgisayardaki SSD 2,5 inç genişliğindedir, SSD'nin üst kısmı genellikle siyahtır ve tabanında yongalarla birlikte bir devre kartı bulunur. (Geçici Olmayan Ekspres Bellekli (NVMe) ve M.2 biçimlerindeki yeni SSD modelleri doğrudan anakarta takılan dar kartlardır.)

Sabit sürücü veya SSD'ye bağlanan bir kablo yoktur. Sürücüler doğrudan anakartınız üzerindeki bir konnektöre bağlanır.

Sabit sürücü veya SSD'yi anakarta bağlamak için şerit kablo kullanılan bazı dizüstü bilgisayar türleri vardır. Ancak bunlar, sabit sürücü veya SSD'nin Müşteri Tarafından Değiştirilebilir Parça (CRU) olarak kabul edilmediği dizüstü bilgisayar türleridir.

Sabit sürücü veya SSD, dizüstü bilgisayar türünüze bağlı olarak bir kafes içinde veya yıldız başlı vidalarla yerine sabitlenir.

Sabit sürücüler, çok fazla veri depolayabilen, dönen optik plaklara sahip daha eski bir teknolojidir. SSD'ler, optik plaklar yerine flash bellek kullanarak sürücülerin erişim hızlarını yükselten daha yeni bir teknolojidir. SSD'ler çoğu dizüstü bilgisayarın hızını artırmak için kullanılan yaygın bir yükseltme parçasıdır. Ancak depolama boyutları hâlâ sabit sürücülerin kaldırabileceğinden daha azdır. Kaydedilen veriler için alanı korurken aynı zamanda hızlı önyükleme ve arama hızları elde etmek amacıyla bu iki teknolojinin bir kombinasyonu kullanılabilir. Bununla birlikte, SSD depolama kapasitelerinin boyutu artmaya devam etmektedir ve zamanla sabit sürücülerle kıyaslanabilir boyutlara ulaşabilir. 

Nasıl görünür ve ne işe yarar?

Bellek, dizüstü bilgisayarınızın yazılım programları arasında veri aktarmasını sağlayan parçasıdır. Belleğiniz ne kadar yüksek olursa programları o kadar hızlı kullanabilirsiniz.

Bir dizüstü bilgisayardaki bellek, masaüstü bilgisayarlara takılan belleklerle uyumlu değildir. Küçük Anahat Çift Yerleşik Bellek Modülü (SODIMM) yalnızca 2 inç uzunluğunda ve 1 inç yüksekliğindedir; alt kısmında altın rengi bir saçak bulunur. Altın renkli saçakta, kurulum için kullanılan bir anahtar işlevi gören çentik bulunur.

Belleği serbest bırakmak için belleğin herhangi bir tarafındaki klipsleri çekip ayırabilirsiniz. Bellek 45 derecelik bir açıyla yükselir ve böylece yuvadan dışarı çıkarılabilir.

Belleği tekrar yerine yerleştirmek için belleği önce yuvanın içine doğru, daha sonra da dümdüz itin. Doğru yönde taktığınızdan ve yuvanın her iki tarafındaki klipslerin belleği yerine kilitlediğinden emin olun. Bu işlem, belleği yerine sabitler. Klipsler belleği yerine kilitlemezse belleği yeniden yerleştirmeniz gerekir. Yuvanın dışında belleğin alt kısmı boyunca altın rengi saçaklar görürseniz bellek yerine doğru şekilde yerleşmemiştir.

Bellek kartının altında, bellek yuvasındaki çizgiyle eşleşen bir çentik bulunur. Bu çentik, belleği yalnızca doğru yönde takabilmenize olanak sağlar. Çentiğin konumu, sahip olduğunuz belleğin ve bellek yuvasının türünü gösterir. Bu, DDR'den (Çift Veri Hızı) DDR5'e kadar her bellek türünde farklıdır.

Nasıl görünür ve ne işe yarar?

CD, DVD veya ODD, dizüstü bilgisayarın CD ya da DVD ortamını okuyan parçasıdır. Bazı sürücü türleri, ortam oluşturmanıza da olanak sağlar.

ODD, masaüstü bilgisayara takılan sürücünün daha küçük ve daha ince bir sürümüdür. ODD; medyanın yerleştirildiği siyah plakanın yer aldığı ince ve dikdörtgen bir parçadır. Daha yeni dizüstü bilgisayarlarda, dizüstü bilgisayarı küçültmek ve daha ince hale getirmek amacıyla sürücüden vazgeçilmiş ve medya aktarımı için USB veya çevrimiçi depolama tercih edilmiştir.

Sürücüye bağlanan bir kablo yoktur. Sürücü doğrudan anakart üzerindeki bir konnektöre bağlanır.

Sürücüyü yerine sabitleyen bir çıkarma, kilitleme tutucusu veya yıldız başlı vida bulunur.

Nasıl görünür ve ne işe yarar?

Pil, hareket halinde olduğunuzda ve şebeke gücünü kullanamadığınızda dizüstü bilgisayarınıza güç sağlar.

Pil genellikle dikdörtgen şeklindedir ve dizüstü bilgisayarın tabanına yerleşir. Normalde kasa ile aynı renktedir.

Pili çıkarmak için dizüstü bilgisayarın üzerindeki bölmeden serbest bırakmanız gerekir. Pilin etrafında, pilin yerinden çıkabilmesi için açık konuma getirmeniz gereken kilitleme kızakları bulunur.

Pili yeniden yerleştirmek için pili doğru konuma yerleştirmeniz gerekir. Yerine sıkıca oturana ve kilitleme kızakları kilitli konuma oturana kadar bölmenin içine doğru itin.

Bazı pillere dizüstü bilgisayarın dışından erişilemez. Vidalarla yerine sabitlenen bir pile erişmek için dizüstü bilgisayarın altındaki erişim panelinin çıkarılması gerekebilir.

Nasıl görünür ve ne işe yarar?

Sistem fanı, dizüstü bilgisayarınızı soğutmak üzere bilgisayardaki havayı çıkarmak için kullanılır. Bu, bilgisayarın aşırı ısınmasını engeller ve daha verimli bir şekilde çalışmasını sağlar.

Sistem fanı siyahtır ve genellikle siyah bir kanalla çevrilidir.

Fanda anakarta takılan bir kablo bulunur.

Fan, yıldız başlı vidalar kullanılarak kasaya sabitlenir.

Nasıl görünür ve ne işe yarar?

AC adaptör ve güç kablosu, dizüstü bilgisayarınızın şebeke gücü kullanarak aygıta ve tüm bileşenlerine güç sağlayan parçasıdır.

Bu, harici bir aygıttır ve iki ayrı parçadan oluşur. AC adaptör, DC Giriş konnektörünüze takılır. (Daha yeni dizüstü bilgisayarlarda AC adaptör, USB Type-C konnektörü kullanılarak bağlanır.) Adaptörler genellikle dikdörtgen şeklindedir ve güç kablosu, şebeke gücü sağlayan prizden AC adaptöre takılır. (Burada gösterilen resim, Birleşik Krallık'taki (UK) üç uçlu bir fişe aittir. Güç kablonuzun ucu, bulunduğunuz bölgenin prizleriyle uyumlu olmalıdır.)

Bu kablolar, yerine itilerek veya çekilerek bağlanır.

AC adaptörler, şebeke gücü kaynağına bağlıyken yanıp sönen bir LED'e (Işık Yayan Diyot) sahiptir. (Bazı AC adaptörlerin dizüstü bilgisayara takıldığı kablo konnektörünün etrafında bir ışık halkası bulunur.)

Nasıl görünür ve ne işe yarar?

Isı emicisi, ısıyı dizüstü bilgisayarınızın beyni olan işlemciden uzaklaştıran bir bilgisayar parçasıdır. Isı emicisi bazen, ısı emicisinden ısıyı çekmesi için fanlı bir aksam olarak sunulur.

Dizüstü bilgisayarınızdaki ısı emicisi genellikle, bir ucundaki kanalda fan girişi bulunan, bakırdan bir döner ısı borusu şeklindedir.

Bunu çıkarmak için vidaları sökün, fan kablosunun bağlantısını kesin ve aksamı dizüstü bilgisayardan çıkarın.

Yeniden yerleştirmek için fan kablosunu tekrar bağlayın ve ısı emicisini yerine yerleştirin, ardından vidaları takın.

Isı emicisi ve fan, kasaya yıldız başlı vidalarla sabitlenir.

Nasıl görünür ve ne işe yarar?

Anakart, dizüstü bilgisayarınızın birincil parçasıdır. Diğer tüm parçalar anakarta bağlanır ve anakart, bu parçaların nasıl kullanıldıklarını kontrol eder.

Yalnızca deneyimli teknisyenlerin bu parçayı çıkarması istenir.

Çoğu dizüstü bilgisayarda, bilgisayarın alt kısmından anakarta erişilir.

Anakarta en rahat şekilde erişme adımları için kullanım kılavuzuna veya dizüstü bilgisayar türünüze uygun CRU çıkarma rehberine bakın.

Anakarta işlemciniz takılıdır ve anakart, yıldız başlı vidalarla kasanıza sabitlenir.

Nasıl görünür ve ne işe yarar?

WLAN kartı, dizüstü bilgisayarınızın Wi-Fi ağlarına bağlanmasını sağlayan parçasıdır.

WLAN kartı genellikle, alt kısmında altın rengi bir saçak bulunan, 1 inç x 1 inç büyüklüğünde bir kare şeklindedir.

Bu kartı çıkarmak için anten kablolarını sökün ve kartı sabitleyen vidayı çıkarın. Kart 45 derecelik açıyla açılır, bu durumdayken kartı yuvadan tamamen dışarı çekebilirsiniz.

Yeniden yerleştirmek için kartı yuvaya açılı bir şekilde geri itin ve tam olarak oturduğunda bastırıp vidayla sabitleyin. Anten kablolarını yeniden bağlayın ve kabloların tam olarak yerine oturduğundan emin olun.

WLAN kartı, yıldız başlı vidayla anakart üzerindeki Mini Çevre Birimi Bileşenleri Arayüzü (PCI) yuvasına sabitlenir.

Nasıl görünür ve ne işe yarar?

WWAN kartı, dizüstü bilgisayarınızın hücresel kablosuz ağlara bağlanmasını sağlayan parçasıdır.

WWAN kartı genellikle 1,5 inç uzunluğunda ve 1 inç genişliğindedir ve alt kısmında altın rengi bir saçak bulunur.

Bu kartı çıkarmak için anten kablolarını sökün ve kartı sabitleyen vidayı çıkarın. Kart 45 derecelik açıyla açılır, bu durumdayken kartı yuvadan tamamen dışarı çekebilirsiniz.

Kartı yeniden yerleştirmek için yuvaya açılı bir şekilde geri itin ve tam olarak oturduğunda bastırıp vidayla sabitleyin. Anten kablolarını yeniden bağlayın ve kabloların tam olarak yerine oturduğundan emin olun.

WWAN kartı, yıldız başlı vidayla anakart üzerindeki Mini PCI yuvasına sabitlenir.

[Şekil 19: Abone Kimlik Modülü (SIM) Kartı]

Tam işlevsellik için Abone Kimlik Modülü (SIM) kartı gereklidir. Bu, telefonunuzdaki SIM kart ile aynıdır. Dizüstü bilgisayarda nereye takılacağı dizüstü bilgisayar türüne bağlıdır. Kullanım kılavuzuna başvurun veya dizüstü bilgisayar türünüze göre ilgili CRU çıkarma rehberini inceleyin.

Nasıl görünür ve ne işe yarar?

Bluetooth kartı, dizüstü bilgisayarınızın Bluetooth kablosuz ağlarına bağlanmanızı sağlayan parçasıdır.

Bluetooth kartı iki biçimde görülebilir. Genellikle bir ucunda kablo bağlantı yuvası ve diğer ucunda vida deliği olan küçük dikdörtgen bir karttır. Bazen belirli WLAN kartlarına ilave bir özellik olarak eklenir. Bu kartlar genellikle kombo kartlar olarak adlandırılır.

Kartı çıkarmak için Bluetooth kablosunun bağlantısını kesin ve kartı sabitleyen vidayı sökün. Ardından kartı yuvadan tamamen dışarı çekebilirsiniz.

Kartı yeniden yerleştirmek için yuvaya geri itin ve vidayla sabitleyin. Bluetooth kablosunu yeniden bağlayın ve kablonun tam olarak yerine oturduğundan emin olun.

Kart, yıldız başlı vidayla kasadaki bir yuvaya sabitlenir.

Nasıl görünür ve ne işe yarar?

Klavye, dizüstü bilgisayarınıza veri ve komutlar girmenizi sağlayan bir bilgisayar parçasıdır. Aygıtı kontrol etmek için dokunmatik yüzey ile birlikte kullanılır.

Klavye, normal bir klavyenin düz veya kompakt bir modeline benzer.

Klavyeyi çıkarmak veya yeniden yerleştirmek için kullanım kılavuzuna bakmanızı öneririz. Alternatif olarak, doğru adımları öğrenmek için dizüstü bilgisayar türünüze yönelik CRU çıkarma rehberine göz atabilirsiniz. Adımlar dizüstü bilgisayarlar arasında farklılık gösterir.

Klavye, dizüstü bilgisayara entegredir ve yıldız başlı vidalarla kasaya sabitlenmiştir. Anakarta bağlanmak için şerit kablo veya isteğe bağlı kart konnektörü kullanır.

Nasıl görünür ve ne işe yarar?

LCD, dizüstü bilgisayara entegre bir ekrandır; bilgisayarınızı görmenizi ve bilgisayarınızla etkileşim kurmanızı sağlar.

LCD, dizüstü bilgisayara entegredir ve yalnızca deneyimli teknisyenler tarafından çıkarılmalı veya yeniden yerleştirilmelidir.

LCD'yi anakarta bağlı olduğu noktadan yeniden bağlamanız istenebilir.

Kullanım kılavuzu, dizüstü bilgisayar türünüze bağlı olarak size en iyi adımları gösterecek belgedir.

LCD; LCD paneli, LCD çerçevesi ve LCD arka kapağından oluşur.

Dizüstü bilgisayarınıza LCD kablosuyla ve LCD arka kapağına takılan menteşelerle bağlanır.