Elk jaar houdt KPMG onder CIO’s een survey over hun meningen, ideeën, uitdagingen en verwachtingen over hun bedrijf en de ontwikkelingen in de markt. De afgelopen jaren gaven de gemiddeld 4500 respondenten aan dat ‘onzekerheid’ bovenaan stond op hun lijstje met uitdagingen. En dan vooral de onzekerheid uit welke hoek (nu weer) veranderingen op hen afkwamen. Het doel van de CIO’s is om hun organisatie leniger en flexibeler te maken om snel op die onverwachte vernieuwingen te kunnen reageren. Digitalisering is één van de belangrijkste strategieën, omdat dit hen een flexibel platform biedt om hun organisatie lichtvoetig door die onzekere wereld te leiden.
Enterprise-architectuur
De grootste behoefte aan technische deskundigheid ligt al jaren op het gebied van enterprise-architectuur. Een nieuwe lichtvoetige digitale infrastructuur staat of valt met een robuuste (technische) architectuur: hoe moet ons proces logisch, technisch en organisatorisch zijn of worden ingericht? Succesvolle technische oplossingen slagen meestal omdat ze vanuit een logische en stabiele procesarchitectuur zijn ontwikkeld.
Dat geldt ook voor ondernemingen: het bedrijf dat het beste zijn logische proceslagen heeft ingericht om zijn bedrijf te laten bewegen en te besturen, heeft uiteindelijk meestal de langste adem. Daarom is in onzekere tijden een goed gekozen (toekomstige) enterprise-architectuur een sleutel tot succes.
Intern of extern
Het is begrijpelijk dat zowel interne als externe informatiediensten vervolgens moeten worden gedefinieerd en ontworpen zodat ze optimaal aansluiten op die enterprise-architectuur. Het is eveneens helder dat de afgelopen tien jaar veel informatiediensten zijn gestandaardiseerd om logisch te passen bij die nieuwe type architecturen. Moderne interne of externe informatie-infrastructuren (IaaS) die flexibele, op het cloudmodel gebaseerde informatiediensten kunnen realiseren. Met daarboven een meestal open platform (PaaS) om al die verschillende bedrijfsactiviteiten zowel uitvoerend, planmatig en logistiek te ondersteunen met specifieke apps en software, algoritmes en analyses.
Make or buy
En natuurlijk geldt hier zoals altijd dat de make-or-buy-beslissing voor die diensten wordt bepaald door de mate waarop oplossingen en producten specifiek of generiek zijn voor de enterprise-architectuur in kwestie. Wat generiek is, kan snel, goedkoop en flexibel door derden worden gemaakt of uit standaard oplossingen worden uitgezocht en samengesteld. Net zoals in het productieproces van fysieke apparaten de standaard onderdelen worden ingekocht en eenvoudige specifieke onderdelen prima door toeleveranciers worden ontworpen en geleverd. Het wordt pas lastig voor de bedrijfsspecifieke onderdelen. Zelfs op specificatie uitbesteden bij gespecialiseerde toeleveranciers heeft hier zijn uitdagingen: dit vraagt betrouwbare en kennisintensieve samenwerking waar langdurig door beide partijen in moet worden geïnvesteerd.
Stabiliteit
Voor de meeste bedrijven staat behoefte aan stabiliteit hoog op de agenda. Hoe kunnen we – ondanks alle nog onzekere factoren – voldoende toekomstige stabiliteit zekerstellen? Zeker is dat het hebben van een moderne informatiearchitectuur en bijbehorende mogelijkheden om daar snel diensten mee te ontwikkelen, een belangrijke succesfactor is voor die stabiliteit. Als we met software de nog aanwezige onzekerheden kunnen managen, heeft het bedrijf tenminste een platform waar het succesvol mee kan navigeren in die deels nog onzekere markt en competitieve wereld. Software defined ‘everything’ is niet voor niets de laatste jaren het streven van bijna iedere CIO. Een logische enterprise-architectuur met aansluitende software gestuurde informatie-platformen geeft een organisatie zowel lenigheid, lichtvoetigheid en slagkracht om te kunnen veranderen en te scoren.
Flexibele Productie Automatisering
Stabiliteit geeft ook de mogelijkheid om naast flexibiliteit weer te kunnen investeren in efficiency en winstgevendheid. Binnen die begrensde flexibiliteit zijn proces- en kwaliteitsverbeteringen immers prima te organiseren en uit te voeren. Dit doet mij denken aan het succes destijds van de automatisering van de fabriek. Als een bedrijf (uiteindelijk) een logische architectuur voor zijn productieproces had gekozen, kon met numerieke machines en robots een software defined productieproces worden gebouwd. Flexibele Productie Automatisering (FPA) noemden we dat toen.
Onze hele discrete productie-industrie – van auto’s tot ijskasten, van televisies tot meubels – is in de technisch en economische onzekere jaren tachtig omgebouwd tot gerobotiseerde productieketens. Eigenlijk zijn we dat nu voor de IT-fabriek aan het herhalen. Flexibele ketens om onze informatieproducten – van retail tot betaling, van verzekering tot streaming video tot werkelijk elke informatiedienst – binnen begrensde flexibiliteit te direct kunnen leveren.
Der Beschränkung
De begrenzing is een keuze die uit de gekozen enterprise-architectuur voortkomt: tot welk formaat, tot welke snelheid, tot welke variatie dienen onze informatiediensten bij de markt aan te sluiten? Slimme beperking is immers altijd nodig om succesvol een gerichte markt te bedienen. Zoals de Duitsers zo mooi kunnen zeggen: ‘In der Beschränkung zeigt sich erst der Meister’, in de beperking toont zich de meester. De uitdaging bij het ontwerpen van een succesvolle enterprise-architectuur is meestal het kiezen van de juiste beperkingen: wat doen of kunnen we nog (net) wel en wat (beslist) niet meer? Grenzen stellen in onzekere tijden is het moeilijkste wat er is. Het vraagt ondernemerschap, durf, visie en het hebben van een breed toekomstbeeld.
Informatiefabriek van de toekomst
Net als in de jaren tachtig, na alle innovaties in geautomatiseerde machines en robots, wordt ook het toekomstbeeld van de informatiefabriek steeds helderder. Voor degenen die dat toekomstbeeld het eerste en beste zien, wordt het vanuit die stabiliteit kunnen werken aan die toekomst makkelijker en beter uit te leggen. Voor de leiders van die innovatie breken dan ook prachtige tijden aan: ze weten waarom en waarvoor ze de investeringen doen en kunnen zowel directie als medewerkers enthousiasmeren hen in die route te volgen. Dat blijkt ook uit de antwoorden van veel CIO’s in de surveys. Ze kwalificeren hun baan steeds vaker in plaats van ‘quite fulfilling’ als ‘very fulfilling’!
En er zijn volop goede redenen voor: CIO’s zien weer stabiele en groeiende budgetten en tevreden operationele leidinggevenden. We zien de meest tevreden omgevingen waar de CIO met succes aan de bal is: het slim en succesvol inrichten van zijn informatiefabriek, inclusief de bijbehorende interne en externe leveranciers, is immers zijn deskundigheid en speelveld. We zien weer vaker blije CIO’s!.